یادداشت چهارم(شنبه 86 آبان 12 ساعت 6:9 عصر )

مدل بهره وری عوامل کل چیست؟

یکی از موضوعهای اصلی مورد توجه در جهان امروز سیر افزایشی قیمت کالا و خدمات است که به آن تورم می گویند. علت آن این امر است که همچنان از روش سنتی در کسب و کار استفاده می شود   و در این روش,هزینه های تولیدی/عملیاتی را به علاوه حاشیه سود (که اغلب در حدّ تحمّل بازار تعیین می شود) صرفاً به مشتریان منتقل می کنند.این راهبرد کسب و کار را "باز یافت قیمت "یا price  recovery""می نامند.با افزایش رقابت در کسب و کار، راهبرد باز یافت قیمت هم مورد چالش واقع شده است.رقابت در سطح جهانی عموماً  با ارائه کالا ها و خدمات بهتر در ازای قیمت به نسبت ارزانتر مشخص می شود. رقبا در سطح جهانی قادر به تولید کالا ها و خدمات بیشتر و بهتری هستند,و به نسبت از منابع کمتری هم استفاده کرده اند؛ یعنی آنها به عنوان راهبرد کسب و کار،از بهبود بهره وری به جای استفاده از باز یافت قیمت استفاده کرده اند.بنابراین برای شرکتها یک امر الزامی شده است که اگر می خواهند به عنوان رقیب در صحنه بمانند,به جای اینکه تنها به بازیابی قیمتها متّکی باشند؛باید بهره وری بالاتر ی داشته باشند.توجّه کنید که باز یافت قیمت ,مفهومی مرتبط است,اما همان تورّم نیست.تورّم مجموع تغییرات در قیمتهای داده و ستانده را طی یک زمان در کل اقتصاد,نه در سطح یک شرکت اندازه می گیرد.باز یافت قیمت ارتباط بین قیمتهای ستانده و هزینه های نهاده در شرکت است.با تورّم,روند تغییر عمومی هزینه های کالا و خدمات را در اقتصاد کلان می سنجند در حالیکه بازیافت قیمت ,نرخ انتقال هزینه های نهاده شرکت به مشتریان از طریق قیمت گذاری بر خدمات یا کالا است.

با امعان نظر به مطالب یاد شده می توان گفت: شرکتها برای حضور موفّق در "رقابت جهانی"نیاز به اصلاح روش اندازه گیری عملکرد خود هم دارند.به جای اینکه تنها سود آوری اندازه گیری شود،که ممکن است بیشتر از باز یافت قیمتها تاثیر بپذیرد،لازم است این نکته معلوم شود که آیا یک شرکت،برای حفظ توان رقابت خود قادر به تولید خدمات و کالا های بهترو/یا بیشتر با صرف منابع بالنسبه کمتر است یا نه؟ ( یعنی توانایی بهبود بهره وری را دارد یا ندارد.)وبا این حال،روشهای اندازه گیری بهره وری مانند اندازه گیری بهره وری کل(TFPM)همچنان،آنگونه که باید به کار برده نمی شود.

در سالهای 1950،1940حسابداران،اقتصاد دانان،آمارشناسان و مهندسان نیاز به اندازه گیری را احساس کردند که این احساس به ایجاد"مدل اولیه شاخصهای بهره وری"منجر شد.این مدل موفقیت زیادی به دست نیاورد،زیرا نتوانست بین بهره وری و سود آوری ارتباط مستقیم بر قرار کند. مدیران با دو معیار مستقل مواجه بودند که نمی توانستند به راحتی تلفیق شوند و تغییرات عملکرد را به طور کامل توجیه کنند.این وضعیت،در اواخر 1970 با ایجاد مدل (سودآوری=بهره وری+بازیافت قیمت)(PPPR) توسط مرکز  بهره وری (وکیفیت)آمریکا تا حدّی بهتر شد.

حال با یک مثال به مزیت استفاده از مدل اندازه گیری بهره وری عوامل کل می پردازیم.فرض کنید بهره وری یک منشی در نتیجه تغییر ماشین تحریر او با یک "واژه پرداز رایانه ای"افزلیش یابد،اگر چه او خود،در واقع هیچ کاری برای بهبود بهره وری انجام نداده است.اگر تنها بهره وری نیروی کار اندازه گیری شود،نتیجه حاصل ،مطلوب خواهد بود؛ امّا اگر بهره وری عوامل کل را بسنجیم،چه بسا که نتیجه نامطلوب باشد،زیرا افزایش ستانده در اثر استفاده از واژه پردازممکن است برای جبران افزایش هزینه بیشترنهاده(سرمایه) برای تبدیل ماشین تحریر به واژه پرداز کافی نباشد،البته می توان استدلال کرد که برای بکارگیری واژه پرداز دلایل دیگری جز افزایش بهره وری وجود دارد؛امّا نکته حائز اهمیت این است که TFPM می تواند تصویری جامع تر از تصویر حاصل از اندازه گیری جزئی بهره وری از بهره وری یک نهاد اقتصادی ارائه کند. بنا بر این، این مدل اندازه گیری به استفاده از نسبتهای پویای بهره وری و تاثیر آنها در سودآوری بر حسب ارزش پولی توّجه دارد .